Bebeklerde Bıngıldak: Bilinmesi Gerekenler

İlk defa bebek sahibi olmuş birçok anne baba, bebeklerinin bıngıldağına dokunmaktan ve yıkamaktan çekinirler. Aslında sanılanın aksine bıngıldak oldukça sağlamdır ve kafa travmalarından koruyucu bir kask gibi bebeği korur.

Bıngıldak nedir?

Latince’de Fonticulu kelimesinden gelen bıngıldağın bilimsel ismi Fontaneldir. Fonticulu latincede “küçük çeşme” ya da “pınar” anlamındadır.

Yenidoğan bebeklerin başlarındaki yumuşak noktalara bıngıldak adı verilir. Bıngıldak, kafa kemiklerinin arasındaki bağ dokudan oluşmuş bölgedir. Bıngıldağın üstü, deri altı yağ dokusu ve saçlı deri ile kaplıdır. Bıngıldağın şekli baklava biçimindedir.

Aslında bebeklerin fark edemediğimiz bıngıldakları vardır. Doğumdan önce 6 tane bıngıldağı olan bebeğin doğumdan önce genellikle 5 tane bıngıldağı kapanır. Doğumdan sonra sadece en büyük olan bıngıldak kalır ve bu da zamanla kendiliğinden kapanır. Doktorların kontrol ettiği en büyük olan bu bıngıldak, ön bıngıldaktır.

Ön bıngıldağın boyutu 0.6-3.6 cm arasında değişebilir. Yaklaşık 2cm çapındadır. Bebek doğduktan sonra ilk 3 ay bıngıldak genişleyebilir ve yaklaşık 2 yaşında kapanmış olur. Kapanma zamanı bebekten bebeğe değişkenlik gösterir. Bazı bebeklerde doğum sırasında arka bıngıldak 0.5 cm çapında olur ve bebek doğduktan sonra 2 ay içinde kapanır.

Bıngıldak ne işe yarar?

Bıngıldağın ilk işlevi doğumu kolaylaştırmaktır. Doğum sırasında bebeğin kafasının annenin doğum yoluna uygun olarak şekil almasını sağlar. Böylece hem anne hem de bebek açısından doğum daha kolaylaşmış olur.

Bebeklerin beyin gelişimi çok hızlıdır ve kemiler daha yavaş büyür. Bu nedenle kafada beyni barındıracak yer bulunması gerekir.  Bu noktada beyin geliştikçe bıngıldağın esnek yapısı sayesinde kafada yeterli alan bulunur ve beyin gelişimi durduktan sonra bıngıldak ortadan kaybolarak yerini kafatasına bırakır.

Bıngıldağın erken kapanması ne gibi sorunlara sebep olabilir?

Bıngıldak genellikle bebek 2 yaşına basana kadar kapanmış olur. Fakat erken kapanması durumunda beyin gelişimini engelleyebilir, görme ve işitme sorunlarına sebep olabilir, kafa içi basınç artışına neden olabilir. Bu yüzden bu konuda şüpheleriniz varsa doktorunuza başvurmanız yerinde olacaktır. Kraniyosinostozis adı verilen erken kapanma sorunu cerrahi müdahale ile kolayca çözülebilir. Bu cerrahi müdahaleler korkulacak beyin ameliyatları değildir. Uygunsuz kaynayan kafa kemiklerinin araları açılır, doğru kaynamaları için konumlandırılır ve yeniden şekillendirilme yapılır.

Eğer ameliyat yapılmakta geç kalınırsa kalıcı şekil bozukluklarına veya beyin gelişiminin engellenmesine sebep olur.

Bıngıldağın geç kapanması ne gibi sorunlara sebep olabilir?

Genellikle normalden büyük olan veya geç kapanan bıngıldaklar erken doğan prematüre bebeklerde görülür. Böyle durumlarda bebeğin baş takibinin yapılması ve beyin gelişiminin izlenmesi önemlidir. Bıngıldağın geç kapanmasına bazı hastalıklar da sebep olabilir. Bunlar, down sendromu, raşitizm, doğuştan tiroid hormonu eksikliği, akondroplozi (kıkırdak gelişimi ile ilgili sorunlar) olabilir.

Bıngıldak hangi durumlarda tehlikeli olabilir?

Bıngıldağın şekli normalde düzdür. Fakat bebek ağladığı zaman sivrildiği, şiştiği, nabız atışının hissedildiği görülebilir. Bunlar normaldir. Bıngıldak kontrolü yapılacağı zaman, bebeğin ağlamadığı sakin olduğu bir anında ve oturur konumda iken yapılması gereklidir.

Bıngıldağın çökük durması, su eksikliğini gösterir. Kusma ve ishalle seyreden hastalıklarda vücuttaki su miktarının azalmasının bir göstergesi de bıngıldaktan anlaşılabilir. Bu durum bebeğin ciddi anlamda suya ihtiyacı olduğunu gösterir. Acilen bebeğe yeterli miktarda su içirmek gerekir.

Bıngıldağın dışarı doğru şiş olması ise, kafa içi basıncının arttığını gösterir. Doktor kontrolü gereklidir. Dolgun bıngıldak, beyin kanaması, travma, oksijensiz kalma, menenjit, beyinde su toplanması gibi durumlarda kafa içi basıncının artması ile oluşur.

Bıngıldak ne kadar hassastır?

Bıngıldakla ilgili anne babaların genellikle korkusu bıngıldağın içeri çökmesi ve beyne yapışmasıdır. Bu tamamen yanlış bir düşüncedir. Bıngıldak sanılanın aksine büyük darbeler almadıkça bebeğe zarar vermez, korur. Bu yüzden bebeği yıkarken bıngıldağını yıkamamak, bebeğin o bölgedeki saçlarını taramamak veya bıngıldağa dokunmamaya çalışmak gereksizdir. Bıngıldak yumuşak olsa da alttaki dokular yeterli korumayı sağlar. Ebeveynlerin dikkatlerini çeken noktaları bebeğin kontrolünü yapan doktor ile paylaşmaları yeterlidir.

(Kaynak: https://sevgilibebek.com/bebeklerde-bingildak-bilinmesi-gerekenler/2/)

AnneyleBebek.com