El-Ayak-Ağız Hastalığı!

El, ayak ve ağız hastalığı çocuklarda oldukça yaygın olarak görülen virüslerin yol açtığı bir hastalıktır. El, ayak ve ağız hastalığı en sık olarak okulöncesi çocuklarda görülür. Fakat yetişkinlerde ve okul çağındaki çocuklarda da görülebilme ihtimali vardır.

Yaygın olarak “coxsackie” virüsünün vücuda girmesiyle oluşur. Nadiren de olsa beyinde iltihaplanma gibi ciddi rahatsızlıklara da yol açabilmektedir.

Belirtileri:

Hastalığın kuluçka süresi yaklaşık olarak 3 – 6 gündür.  Hastalık,  1 hafta- 10 gün kadar sürebilir.

El, ayak ve ağız hastalığı olan çocuklarda ateş görülür. Çocuğun iştahı her zaman ki gibi olmaz ve bu duruma bağlı olarak çocukta kilo kaybı da oluşabilir. Boğaz ağrısı ve genel anlamda vücutta halsizlik diğer belirtiler olarak sayılabilir.

Ateş başladıktan sonra 1 – 2 gün içinde çocuğun ağzında ( Dili, diş etleri veya yanağının içi ) ağrıya neden olan yaralar oluşur. Bu durum çocuğu gereğinden fazla agresif yapabilmektedir.

Çocuğun avuç içinde, ayak tabanında ve kalçasında kırmızı lekeler ortaya çıkabilir. Bu sorun kol, bacak ve yüz kısmında da olabilir. Boğazda şişkinlik ve yutma zorluğu gibi sorunlar olabilir.

Bulaşıcı mıdır?

Evet, el, ayak ve ağız hastalığı oldukça bulaşıcıdır. Hastalığa yol açan virüs burun ve boğaz salgısından geçer. Ayrıca ciltte oluşan kabarcıklardaki sıvıdan veya katı dışkıdan da bulaşabilir.

El, ayak ve ağız hastalığında çocuğa günlük bakım gerekir. Ev dışında hasta olan tanıdık insanlar varsa çocuklara bulaşmaması için bir süre ev ziyaretine gelmemeleri uygun olur.

Doktora gitmeden tedavi edilebilir mi?

Her ne kadar doktor bu hastalık konusunda çok fazla şey yapamayacak olsa da doktoru aramak gerekir. Çünkü doktor çocuktaki ateş ve ağrı gibi semptomları hafifletmek için tavsiyelerde bulunabilir.

Ayrıca ebeveynler çocukta el, ayak ve ağız hastalığı olup olmadığını tam olarak bilemeyebilirler. Kesin tanı için doktora gitmek şarttır.

Eğer çocuk 3 yaşından küçükse ve makattan ölçülen vücut sıcaklığı 38 dereceye ulaşmışsa hemen doktor aranmalıdır. Çünkü ateşi olan bu çocuklarda yakından takibe ihtiyaç vardır.

Doktor,  çocukta sıvı kontrolü yapacaktır. Çünkü çocuktaki ağız yaraları onun bir şey içmesini zorlaştırabilir. Sıvı almayan çocukta sıvı yetersizliği görülebilir. Sıvı yetersizliği olan çocukta ağız kuruluğu, eğer bebekse altının belli bir süredir ıslak olmaması gibi belirtiler görülür. Bu belirtilerde hemen doktor aranmalıdır.

El- ayak-ağız hastalığı olan bebeğe nasıl bakım uygulamalısınız?

Eğer bebeğinizde hastalık belirtileri hafif ise vücut sıcaklığını izlemek ve yeterince sıvı ve katı gıda almasını sağlamaktan başka çok fazla yapacak bir şeyiniz yoktur.

Eğer çocuğunuzdaki hastalık belirtileri ilerlemişse görünümü daha da kötü görünür.

Eğer bebekse ve katı gıdaları almaya başlamışsa ona tuzlu, soslu veya asitli şeyler vermemelidir. Aynı şey küçük çocuklar için de geçerlidir. Çünkü bu tür besinler ağzını acıtabilir. Yumuşak gıdalar verilmelidir.

Soğuk içecekler ve dondurma ağırlarını hafifletebilir.  Fakat bebeğinize asla aspirin verilmeyin. Aspirin reye sendromuna neden olabilir. Reye sendromu nadiren de olsa ölümcül bir sonuçlar ortaya çıkarabilir.

El, ayak ve ağız hastalığı tekrarlanabilir mi? Tekrarlanması nasıl önlenebilir?

El, ayak ve ağız hastalığı tekrarlanabilir. Çocuk onu hasta yapan virüse karşı bağışıklık geliştirecektir. Fakat hastalığa yol açan birçok virüs bulunmaktadır. Dolayısıyla bu virüslere karşı açık durumdadır.

Hastalığın tekrarlanmasını önlemek için bebeğin veya çocuğun ellerini düzenli olarak yıkamak gerekir. Ayrıca oyuncukları da dezenfekte edilmeli ve yıkanmalıdır. Enfekte olmuş diğer çocuklardan uzak tutulması faydalı olacaktır.

Dr. Gamze Çağlar
Çocuk Doktoru