Keyifli Hamilelik İçin Tavsiyeler
Hamileler ne kadar yemek yemeli?
Hamileliğin ileri aylarında rahminde büyümesi ile mide ve yemek borusu arasındaki açının değişimine bağlı olarak reflü şikayetleri artar. Bu sebeple öğünlerde aşırı yemekten, kızartma ve baharatlı yiyeceklerden uzak durmalıyız. Ek olarak masadan aşırı doymuş kalkmak doğru değildir. Öğünler mümkün olduğunca küçük porsiyonlu olmalıdır. Eğer tüm bunlara rağmen halen reflünüz var ise Doktorunuza danışarak tedavi almanızda fayda olacaktır. Ek olarak öğünlerimiz sadece Karbonhidrat veya Protein içerikli olmayıp herşeyi dengeli bir biçimde içermelidir. Tek yönlü beslenmenin Örneğin; Bol bol ceviz, yumurta vs. yemenin bebeğe pozitif yönde katkısı yoktur.
Hamileler nasıl giyinmeli?
Anne adaylarını sıkmayacak şekilde, rahat, geniş, terletmeyen pamuklu veya penye giysiler tercih edilmeli. Dar, sentetik çamaşırlar, mantar enfeksiyonu riskini artırdığı ve dolaşımı zorlaştırdığı için giyilmemeli. Yüksek topuklu ayakkabılar yerine ortopedik tabanlı ayakkabılar kullanılmalıdır. Sıkmayacak bir biçimde kot giymenin de bir sakıncası yoktur. Bununla birlikte dar giysilerin düşüğe yol açtığı bilgisi de doğru değildir.
Baş ağrısı ve hamilelik?
Herkesin korkusu acaba baş ağrısı için ilaç alırsam bebeğe zarar verir miyim sorusudur? Yapılan çalışmalar göstermiştirki basit bir baş ağrısına sahipseniz parasetomol içerikli Minoset-Parol kullanmanızda sakınca yoktur. Günde birkaç tane parasetomol almanız problem olmaz. Ama baş ağrınızın sebebi gebelik önce var olan Migren ise işiniz biraz zor gibi, yukarda sayılan ağrı kesiciler Migren atağı sırasında çok etikili olmamakla beraber bu durumda 2 tane birsen parasetomol almak faydalı olacaktır. Ama asıl etkili tedavi Migreni tetikleyen yiyeceklerden uzak durmaktır.
Nefes almada zorluk ve baş dönmesi normal mi?
Hamileliğin ilerleyen aylarında büyüyen rahmin yaptığı bası etkisi ile soluk alma sırasında akciğer rahat genişleyemez ve nefes alma zorlaşır. Bu yüzden gebeler, kalabalık, havasız ve sigara içilen ortamlardan uzak durmalı. Yorucu hareketlerden kaçınmalı ve günlük işleri dinlenerek yapmalı. Hamileliğin özellikle 20. Haftasından sonra tansiyon düşmesine bağlı nabız sayısında artış ve ani hareketlerde baş dönmesi normaldir. Bu sebeple ani hareketlerden kaçınılmalıdır. Özellikle sabah yataktan kalkerken dikkatli olunmalıdır. Yataktan ani kalkmaya bağlı baş dönmesi ve düşme – yaralanma sık rastlanılan olaylardır.
Vücutta şişmeler varsa ne yapılmalı?
Hormonların etkisiyle vücutta su tutulması, gebelikte görülen ödemin en önemli nedenir. Şişmeleri ve ödemi önlemek için; uzun süre ayakta durulmamalı, sıkı lastikli çorap ve iç çamaşırı giyilmemeli, bacaklar yükseğe kaldırılarak dinlendirilmeli. Akşamları özellikle bir yastığa ayağınızı uzatarak dinlenmek ve tuz kısıtlaması faydalı olacaktır.
Yorgunluk, aşırı uyku ve uykusuzluk şikayetleri normal mi?
Özellikle gebeliğin ilk dört aylık döneminde anne adayları kendilerini aşırı yorgun ve uykusuz hissedebilir. Bu konuda yapılabilecek ve yapılması gereken bir şey yok. Vücudun ihtiyaçlarına kulak verin ve bol bol dinlenin. Düzenli uyku,beslenme ve ne kadar yoğun çalışırsanız çalışın, her fırsatta istirahat etmek, kaliteli bir gebelik dönemi geçirmek için çok önemli.
Gebeliğin erken dönemlerinde baş ağrılarına sık rastlanır. İstirahat etmek ve açık havada yürüyüş yapmak yardımcı olabilir. Bu baş ağrıları genellikle gebeliğin ortalarına doğru kendiliğinden kaybolur.
Beslenme düzeni nasıl olmalı?
* Her gebe günde;  80 gr. protein, 1.5 gr. kalsiyum, 30-60 gr. demir, A, B1, B2 ve  C vitamini almalı. Günlük süt, peynir veya yoğurt üçlüsünden birini tüketmeniz iyi olacaktır. Unutulmamalıdır ki fazla vitamin alcağız diye fazla tüketim vitaminin toksisitesine (zehirlemesine) yol açabilmektedir. Bu sebeple önerilen tüketimin üstüne çıkılmamalıdır.
* D vitamini besinlerde bulunmadığı için güneşle cildin teması sağlanmalı.
* İyotlu tuz kullanılmalı. Haftada bir balık yemeniz tevsiye edilir. Hatalık balık tüketimi 340 gr geçmemelidir.
* Taze sıkılmış meyve suları tercih edilmeli (aşırı tüketümden kaçınılmalı; fazla şeker ve kalori içerir), kola ve hazır meyve suları içilmemeli.
* Kansızlığı önlemek için yemeklerle birlikte çay tüketilmemeli. Aspartam ve sukruloz içeren tatlandırıcının kullanılmasının bebeğe bir zararı yoktur.
* Doktora danışılmadan ilaç kullanılmamalıdır.
Kabızlık ve spor için ne yapılmalı?
Hamilelikte özellikle ilerleyen haftalarda  gelişen kabızlık ve hemoroide karşı bol çiğ sebze, meyve ve yulaflı yiyecekler yenmelidir. Kabızlığın sebebinin sizin beslenme tarzınızdan kaynaklandığını unutmayın. Gerektiğinde beklemeden tuvalete gidilmeli. Sabahları aç karnına bir  bardak ılık su içilmeli. Kuru kayısı, erik ve incir kompostolarının içilmesi sorunu önleyebilir. Haftada üç gün yürünmelidir. Bu yürüyüş sizi yormamalıdır. Yorulduğunuzu hissettiğiniz an dinlenmeli ve aktivitenizi bırakmalısınız..
Kramplar için ne yapmalıyım?
Geceleri uykudan uyandıran bacak kramplarına karşı; fazla ayakta kalınmamalı, uzun süreli oturmalarda bacak bacak üzerine atılmamalı. Ayaklar, yükseğe uzatılarak dinlendirilmeli. Bazı anne adayları için ek Magnezyum alımının faydalı olduğu görülmüştür. Bacaklarda varis varsa destekleyici çoraplar kullanılmalı. Bacağa kramp girdiği zaman ayak parmaklarıma masaj yapılmalıdır.
Hamilelik ve seyahat?
Eğer kanamanız ve erken doğuma yol açabilecek kasılmalarınız yok ise ve de uzun bir yolculuk olmayacaksa; seyahat etmenizde sakınca yoktur. Yolculuğun en iyi olanı kısa sürenidir:=)) bu sebeple ulaşmak istediğiniz yere en hızlı ulaşım araca ile gidiniz. Mümkünse uçakla. Yolculuğun süresi eğer 3 saati geçiyor ise yolculuk sırasında 5-10 dakika süre ile oturduğunuz yerden kalkarak veya mola sırasında yürüyüş yapmanız tavsiye olunur. Uzun yolculuklarda dize kadar uzanan varis çorabının giyilmesi de olası bir pıhtı oluşumunun önlenmesinde faydalı olacaktır. Unutulmamalıdır ki hamilelik ilerledikçe yolculuklar da zorlaşacaktır. Uçakla seyahetlerinizde 28. Haftadan sonra uçağa biniş için Doktor raporuna ihtiyacınız olacaktır.
Prof. Dr. Melih ATAMAN
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı – Perinatolog (Perinatoloji Uzmanı)