Çocuk Yetiştirmenin Temel Şartı Nedir?

Ailelerin çocuklarıyla yaşadığı sorunlar birbirlerine çok benziyor.

Aslında bu sorunlar birer belirti. Bu belirtilerin altında yatan daha temel bir sorun var.

O da annenin ya da babanın kendisinin ‘birey’ olamaması durumu. Nasıl mı?

BİREY OLMAK
Birey olmak demek, tüm yüklerden (para, başarı, mülk, statü, imaj v.s.) bağımsız olarak, bir bütün olmak demektir.

Bütün olamayan aile, bunu çocuklarıyla tamamlamak istiyor. Bu da çocuklarda sorunlar yaratıyor.

SİNİRLENEN ANNE

Bir anne düşünün. Çocuk annenin istemediği bir şeyi yapınca ya da ona karşı çıkınca hemen sinirleniyor. Peki bu ne anlama geliyor?

Anne birey olamamış. Neden?

Çünkü öfke bir kontrol mekanizmasıdır. İnsanlar öfke ile diğer insanları kontrol etmek ister (Tabi ki öfkenin, yapıcı fonksiyonları da var).

Anne de kızarak, çocuğu kontrol etmek istiyor.

Peki, neden kontrol ettirmek istiyor?

KONTROL VE SEVGİ

Çünkü sevgi kaynağı olan çocuğun kendisine bağımlı olmasını istiyor.

Çocuk onun için her zaman orada olsun istiyor. Sevgi ihtiyacını çocukla karşılaşıyor.

Otoritesi kabul görmeyince de ihtiyacı karşılanmıyor ve dolayısıyla sinirleniyor.

Anne birey olsaydı, çocukla ilişkisinde kendisini değil, çocuğunu düşünürdü.

Bu durumda da otorite kurma ya da sinirlenme gereği duymazdı.

İMAJ

Başka bir anne, çocuğunun çok başarılı olmasını istiyor. Olmayınca, kızıyor. Neden?

Çünkü anne, başarılı bir çocuk yetiştirerek kendi imajını korumak istiyor.

Eğer anne birey olsaydı, imaj kaygısı olmazdı.

ÖFKELİ BABA

Bir baba düşünün. Çocuğu hastalanınca kızıyor. Neden?

Çünkü hastalığı güçsüzlük olarak görüyor.

Kendini temsil eden kişilerin güçlü olmasını istiyor. İlişkinin temelinde yine kendisi var. Çünkü baba birey olamamış.

Başka bir baba eşi hasta olunca, ona kızıyor. Neden?

Çünkü eşi hastalanınca, onunla ilgilenemiyor. Kendisinin güçsüzlük duygusu tetikleniyor.

SAHTE KİMLİKLER

Bu tür birey olamamış insanlar kendileri olamazlar. Çünkü kendilerine göre öz kimlikleri değersizdir.

Çocuğunu şekillendirmek için ilişkisinde kendi niyetini saklar.

Dolayısıyla, ilişkileri gerçek ve otantik olmaz. Hep sahte kimlikler oluştururlar.

BİREY OLMAK

Kısacası, bir anne veya baba, çocuğunu kendi bireylik ve olgunluk seviyesinden yükseğe taşıyamaz.

Sadece birey olan bir kişi, birey olan bir çocuk yetiştirir.

Onun için aslında çocuk yetiştirmenin temel şartı, kendini yetiştirmektir.

Özgür Bolat
Eğitim Uzmanı- sosyal.hurriyet.com.tr Yazarı