İkili, Üçlü, Dörtlü ve Ardışık Testlerle İlgili Sık Yapılan Yanlışlar

Gebelikte anomali taramalarında kullanılan ikili, üçlü, dörtlü ve ardışık test ile sık yapılan yanlışlar nedir?
*Tüm bu testlerin yanılma oranları vardır. Bu durum çok normaldir. Çünkü bu testler dolaylı olarak yani bebekten ya da plasentadan çıkan hormonlara bakarak bebeğin kromozomları hakkında yorum yaparlar. Bu nedenle yanlış negatiflik denilen bebekte kromozom bozukluğu olduğu halde sonucun normal çıkması durumu ya da yanlış pozitiflik denilen bebek normal olduğu halde sonucun riskli çıkma durumları görülür.
*Bu testler bebeğin bütün kromozomları hakkında fikir vermezler. Sadece sık görülen anomaliler olan üç kromozom ( (trizomi 21, 18 ve 13) hakkında tarama yaparlar.
*Yüksek riskli bir test sonucu alındığında hemen testi tekrar etmek önerilmez. Test tekrarı ancak test yanlış haftada yapılmış ise, ikili test için ense saydamlığı yanlış ölçülmüş ise, hastanın yaşı teste yanlış girilmiş ise yapılır.
*Birden çok test yapmak başarı oranını arttırmaz. Özellikle 35 yaş altı gebelerde ikili test sonucu düşük risk çıkmış ise diğer testlerin yapılması önerilmez. Düşük risk grubu hastaya birden çok test yapmak çoğu zaman kafa karışıklığına neden olur.
*Her testin yapıldığı uygun haftalar vardır. Her test önerilen haftasında yapılmalıdır. İkili test 11-14. haftalarda, üçlü, dörtlü ve ardışık test 16-18. haftalarda, ve alfa feto protein hormonu 15-18. haftalarda yapılması uygundur.
*Taramalar sırasında bakılan hormon değerleri gebeliğin değişik haftalarında değişik sonuçlar gösterdiği için her test öncesi ultrason ile bebeğin yaşı doğrulandıktan sonra test yapılmalıdır.
* Tarama testlerinde düşük risk çıkması bebeğin düşük (abortus) olacağı anlamına gelmez. Kromozom anomalisi ihtimali düşük demektir.
*Tarama testlerinde yüksek risk çıkması bebeğin kesin anomalili olduğu anlamına gelmez sadece ileri test yapmanın uygun olduğu anlamına gelir.
*Sadece alfa feto protein değerini görmek için üçlü, dörtlü ya da ardışık test yapılmamalıdır. Çünkü bu testler yapıldığında alfa feto proteinin yanında çıkacak Down sendromu riski yanlış pozitifliğe girerse kafa karışıklığına ve endişelere neden olur.
*Ardışık test ikili ve üçlü testin ortalamasının alınması ve hastaya bu sonucun ortalama risk olarak verilmesidir. Ardışık test sonuçlarının güvenilir olması için aynı laboratuarda ve aynı test yöntemi kullanılması gereklidir. Farklı laboratuarlarda farklı testlerin ortalaması alınamaz.

Op. Dr. Cüneyt GENÇ
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı